یک خانواده خوب، منبع حمایت عاطفی، عشق، امنیت و حفاظت از اعضای خانواده است که عبور از چالش‌ها و دشواری‌های زندگی روزمره را آسان‌تر می‌کند. استعداد کودک زمانی که احساس کند، والدین، خواهران و برادرانش او را دوست دارند، پرورش می‌دهند و حمایت می‌کنند، شکوفا می‌شود. یک زندگی خانوادگی خوب حتی می‌تواند بر سلامت جسمی و روانی اعضای خانواده مانند افزایش فشار خون و امید به زندگی نیز تأثیر مثبتی داشته باشد. بدون شک خانواده‌ها، پایه و اساس یک جامعه را می‌سازد؛ بنابراین پرورش خانواده‌هایی موفق برای داشتن یک جامعه امن،‌ سالم و شاد ضروری است. یکی از بهترین راه‌های تقویت خانواده، مطالعه ویژگی‌های مشترک خانواده‌های موفق و برتر است. حتما از خود سوال می‌کنید که یک خانواده شاد و عالی چه ویژگی دارد و چگونه می‌توان تشخیص داد که خانواده ما یک خانواده موفق و سالم است یا یک خانواده ناموفق و ضعیف؟ عجله نکنید، در این مقاله با ما همراه باشید تا مهم‌ترین ویژگی‌های یک خانواده شاد،‌ موفق و سالم را بدانید و خانواده خود را ارزیابی کنید.

اولین قدم برای داشتن یک خانواده خوب، ‌شناخت ویژگی‌ها و صفات یک خانواده سالم است. بدون شک شکل‌گیری این صفات، در گرو همکاری،‌ تلاش و خواست تمام اعضای خانواده است. اگر می‌خواهید خانواده خود را ارتقاء دهید، کافی است از خود شروع کنید تا سایر افراد خانواده را به حرکت در این مسیر تشویق کنید.

ویژگی‌های خانواده خوب

• روابط قوی بین اعضای خانواده موفق

بین اعضاء یک خانواده موفق،‌ ارتباطات مثبت و معناداری وجود دارند. آن‌ها به تعاملات و خواسته‌های یکدیگر اهمیت می‌دهند. روابط در یک خانواده شاد، به اندازه کافی عمیق است و تمام اعضاء احساسات، اهداف، دستاوردها و تجربیات خود را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند. آن‌ها با کلمات مثبت،‌ عشق و محبت از یکدیگر به شکل سازنده انتقاد می‌کنند و برای پیشرفت سایر اعضاء به آن‌ها بازخورد می‌دهند. روابط قوی زمینه‌ساز سایر ویژگی‌های یک خانواده موفق است،‌ از این‌رو مهم‌ترین صفت یک خانواده خوب،‌ وجود روابط عاطفی قوی است.

• تعهد عمیق بین اعضای خانواده موفق

یک خانواده خوب نیز همانند هر خانواده دیگری،‌ دچار مشکلات، سختی‌ و اختلاف نظر می‌شوند. اما آنچه که خانواده خوب را از خانواده‌های دیگر متمایز می‌کند، این است که یک خانواده موفق در برابر تنش‌های ناخوشایند و دشوار تسلیم نمی‌شوند. اعضاء خانواده نسبت به هم احساس تعهد و مسئولیت می‌کنند. اعضاء خانواده اولویت اصلی در تصمیم‌گیری‌ها هستند. بنابراین با بروز مشکل برای یکی از اعضاء، سایرین بسیج می‌شوند تا برای حل و فصل آن گام بردارند. آن‌ها معتقدند که سختی و مسائل یکی از اعضاء مربوط به همه آن‌ها است؛ بنابراین به وقت دشواری روی یکدیگر حساب باز می‌کنند.

• وقت گذاشتن برای یکدیگر

از خصوصیات یک خانواده شاد این است که اعضاء آن زمان‌هایی را با هم برای انجام فعالیت‌های لذت‌بخش سپری می کنند. با وجود مشغله‌های کاری،‌ فعالیت‌های مدرسه کودکان و کارهای خانه، در طول هفته شاید تخصص زمان برای فعالیت‌های خانوادگی کمی دشوار به نظر برسد. اما با این حال، برای یک خانواده موفق مهم نیست که چقدر مشغول دغدغه‌های روزمره باشند،‌ آن‌ها همیشه برای وقت گذرانی با یکدیگر برنامه‌ریزی می‌کنند؛ زیرا می‌دانند که وقت گذاشتن برای خانواده تا چه میزان بر وحدت و نزدیکی روابط اثرگذار است. دکتر ریچارد ال سیل (Richard L. Sale) در دانشگاه شمال تگزاس می‌گوید: «اعضاء یک خانواده شاد تمایل دارند فعالیت‌ها و تفریحاتی را انتخاب کنند که روابط خانواده را به هم نزدیک‌تر می‌کند، اغلب این فعالیت‌ها به مرور به برنامه‌های ثابت و سنت‌های خانوادگی تبدیل می‌شوند، مانند غذا کنار خوردن در کنار هم، انجام بازی‌های دسته جمعی، تماشای فیلم یا رویدادهای ورزشی،‌ انجام فعالیت‌های ورزشی و‌ رفتن به پیک نیک‌ در تعطیلات اخر هفته».

• احترام متقابل

احترام متقابل مهم‌ترین ویژگی یک خانواده موفق و ناسازگاری، بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی خانوادگی است. اما اگر اعضاء در اختلافات و ناسازگاری‌های خانوادگی، با یکدیگر همکاری نکنند، این موضوع می‌تواند به تلخی و ناراحتی در هر دو طرف اختلاف منجر شود. ارتباط و احترام لازمه رفع ناسازگاری‌ها، ایجاد اعتماد به نفس، پذیرش مسئولیت اشتباه، دوری از عصبانیت و همکاری خانوادگی است.

در یک خانواده خوب، اعضاء  قبول می‌کنند که هر یک از آن‌ها دارای شخصیت، ارزش و علایق خاص خود هستند و هر کدام، نقش مهمی را در خانواده ایفا می‌نمایند. آن‌ها هنگام اختلاف نظر و تفاوت سلیقه‌ها، تفاوت‌های یکدیگر را درک می‌کنند و بدون مرافعه و ناراحتی با شیوه ای مثبت و سالم اختلافات را حل می‌نمایند.

• قدردانی

اعضای یک خانواده خوب دستاوردهای یکدیگر را تأیید و از هم قدردانی می‌کنند. قدردانی برای ایجاد انگیزه در تداوم رفتارهای مثبت اعضای خانواده نسبت به یکدیگر حیاتی است. قدردانی، ستایش صادقانه از نقاط قوت و موفقیت اعضاء، در یک خانواده موفق به یک عادت همیشگی تبدیل می‌شود که پیوندهای عاطفی میان آن‌ها را تقویت می‌کند. قدردانی نباید محدود به تشکر کردن زبانی از دیگران باشد؛ بلکه قدردانی باید به طور مکرر به شکل شفاهی و غیر زبانی بیان شود. برای مثال، تشکر کردن از مادر خانواده به خاطر پخت غذاهای خوشمزه و انجام امور خانه با کلام و جملات محبت آمیز یا دادن هدیه‌های کوچک و خاطره‌انگیز به او در افزایش انگیزه و روحیه او بی‌نهایت اثرگذار است.

• نقش‌های مشخص و تعریف شده در خانواده موفق

هر کدام از اعضای یک تیم زمانی می توانند مفید باشند که دقیقا بدانند چه وظایف و رفتارهایی از آن‌ها انتظار می رود. در موضوع در یک خانواده نیز صادق است. پدر و سپس مادر خانواده رهبر و مدیر یک خانواده خوب هستند که تصمیم نهایی را به نفع تمام اعضاء اتخاذ می کنند و نسبت به چگونگی هدایت کل خانواده پاسخگو هستند. والدین نقش فرزندان را برای آن‌ها به وضوح تعیین می‌کنند و از آن‌ها در انجام وظایف‌شان حمایت می‌نمایند.

• حریم خصوصی

در یک خانواده خوب، چهارچوب و قوانین مربوط به حریم خصوصی اعضاء کاملا واضح و روشن است. هیچ از افراد خانواده قوانین و هنجارهای خانواده را بر هم نمی‌زنند. والدین خانواده به اعضاء فرصت استقلال و تصمیم‌گیری می‌دهند و برای افزایش اعتماد به نفس آن‌ها تلاش می‌نمایند. همه افراد در یک خانواده خوب،‌ برای تصمیم‌گیری‌های مهم و سازنده مشارکت می‌کنند و از حضور در تصمیمات مهم خانواده، ‌احساس ارزشمند بودن دارند.

• فداکاری و گذشت

در یک خانواده موفق،‌ بچه‌ّها و والدین حاضرند از خواسته‌های شخصی خود بگذرند تا دیگری را تشویق یا حمایت کنند. آن‌ها برای خوشحالی یکدیگر تلاش می‌کنند و ناراحتی و غم یکدیگر را التیام می‌بخشند. همانطور که والدین در بسیاری مواقع به خاطر فرزندان خود از بسیاری آرزوها و نیازهای خود گذشت می‌کنند،‌ در خانواده موفق بچه‌‌ها نیز اهل فداکاری هستند و از منافع خود برای رفاه سایرین می‌گذرند.

• اهداف مشترک در خانواده موفق

هدف در یک خانواده شاد و موفق نقش یک چراغ هدایت شونده را بازی می‌کند. تمام افراد خانواده موفق، نقش‌های مشخص و سازنده‌ای دارند و نسبت به انجام نقش خود متعهد هستند. هدف یک عضو از خانواده،‌ به هدف تمام اعضا تبدیل می‌شود و همه برای موفقیت یکدیگر تلاش می‌کنند. برای مثال زمانی که فرزند خانواده یک آزمون مهم را در پیش دارد،‌ مادر خانواده با تهیه غذای مقوی،‌ پدر خانواده با حل مشکلات درسی فرزند و خواهر یا برادر با آرام نگه داشتن محیط خانه، کمک می‌کنند تا فرد پله‌های ترقی را طی کند.

• رهبری و مدیریت والدین

• یک تیم موثر تنها با یک رهبر و مدیر قوی می‌توانند موفق شوند. در یک خانواده موفق نیز به همین شکل است. والدینی که دارای اعتماد به نفس،‌ مسئولیت‌پذیری و قدرت رهبری هستند،‌یک خانواده خوب را هدایت می‌کنند. قطعا والدین الگو و قهرمان زندگی فرزندان خود هستند؛ بنابرین یکی از مهمترین نقش‌های کلیدی در موفقیت یک خانواده را والدین و سرپرستان آن بازی می‌کنند. دانایی،‌ شجاعت، ‌قدرت مدیریت و محبت سرشار پدر و مادر می‌‌تواند کشتی خانواده را به ساحل امن مقصود برساند.

  • برخورداری از مهارت‌های مقابله با بحران

  خانواده‌های شاد یاد گرفته‌اند که چگونه با یک بحران و چالش در خانواده خود مقابله کنند. اعضای خانواده در طول زمان‌های دشواری با هم مشورت می‌کنند و از همکاری،‌ حمایت و تشویق یکدیگر دست بر نمی‌دارند. مهارت‌های مقابله با بحران از طریق تماشای رفتار و اعمال والدین در شرایط بحرانی به فرزندان منتقل می‌شود. قدرت مقابله با مشکلات را تنها اعضای خانواده ایجاد می‌نمایند.

  • ارزش‌های تقویت شده در خانواده موفق

  یک خانواده خوب ارزش‌ها و عقاید مثبتی را تقویت می‌کنند که به آن‌ها امید و اعتماد به نفس می‌بخشند. والدین برای داشتن یک خانواده موفق، اعتقاد‌های دینی،‌ ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی را سرلوحه آموزش، پرورش و تربیت فرزندان خود قرار می‌دهند. همکاری، ادب، قدردانی، گذشت، اعتماد، صداقت، اعتقاد به خدا و عقاید مذهبی تنها برخی از ارزش‌های یک خانواده موفق هستند.

  د

  ر رشدتو بخوانید  نیازهای جسمی و روانی فرزند پسر | شناخت انواع نیازها جهت رفع موثر آن‌ها

  سخن پایانی

  در حالی که هر کدام از ویژگی های یک خانواده شاد و موفق مهم و حیاتی هستند؛ اما با این حال، تمام این ویژگی‌ها با یکدیگر همپوشانی دارند. به عبارت دیگر تقویت هر یک از ویژگی‌های یک خانواده خوب، در بهبود سایر ویژگی‌ها نیز موثر است. برای مثال، اگر افراد خانواده وقت زیادی را با یکدیگر صرف کنند، فرآیند ارتباطات را تقویت می کند، که ویژگی‌هایی مانند تعهد، قدردانی و گذشت را در میان اعضاء بهبود می‌بخشد. باعث می شود تا از ابراز قدردانی تسهیل شود. هنگامی که تعهد و فداکاری میان اعضاء خانواده شکل می‌گیرد، مهارت مقابله با بحران در خانواده نهادینه می‌شود. این روند به صورت یک چرخه دائما در حال حرکت است و اعضای خانواده را روز به روز به هم نزدیکتر می‌کند. اگر دقت کرده باشید،‌ شکل‌گیری و تعالی ویژگی‌های یک خانواده خوب،‌ به مرور و با تلاش و همکاری تمام افراد خانواده صورت می‌گیرد. پس اگر خانواده شما در برخی از ویژگی‌ها ضعیف عمل کرده است، ناامید نشوید. هیچ انسانی از والدین گرفته تا فرزندان، کامل و بی نقص نیست، مهم این است که همین انسان‌ها برای حفاظت از نقاط قوت و تقویت نقاط ضعف خود و سایر اعضاء تلاش کنند. اولین گام برای داشتن روابط خوب خانوادگی، شناخت صفات یک خانواده خوب و سالم است،‌ پس از همین مرحله شروع کنید و سپس سایر افراد خانواده را نیز با خود همراه نمایید.

• منابع:

  https://lifehopeandtruth.com/relationships/family/7-characteristics-of-healthy-families/

  https://www.livestrong.com/article/55800-characteristics-family-relationship/

  https://faithalongtheway.com/characteristics-of-a-strong-family/

  https://www.linkedin.com/pulse/5-characteristics-happy-family-todd-corelli/

   

  https://www.dairyherd.com/article/9-characteristics-strong-family-working-relationship